Burak dziki
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | |
| Podgatunek |
Burak dziki |
| Nazwa systematyczna | |
| Beta vulgaris L. subsp. maritima (L.) Arcang. Comp. fl. ital. 593. 1882[3][4] | |
Burak dziki (Beta vulgaris L. subsp. maritima (L.) Arcang.) – podgatunek buraka zwyczajnego z rodziny szarłatowatych (dawniej z wyodrębnianej rodziny komosowatych)[2][5]. Rośliny z tego taksonu występują dziko na brzegach mórz w basenie Morza Śródziemnego oraz wzdłuż atlantyckich brzegów Europy Zachodniej sięgając do Wysp Brytyjskich i południowo-zachodniej Szwecji na północy. Jako takson zawleczony i dziczejący występuje na wybrzeżach Ameryki Północnej i Południowej, w Australii oraz w krajach skandynawskich[3]. W Polsce podgatunek ten notowany był jako efemerofit, tj. takson przejściowo dziczejący w portach morskich[6]. Burak dziki ten jest przodkiem uprawnych buraków (liściowego, cukrowego, ćwikłowego i pastewnego) stanowiących grupy odmian uprawnych podgatunku B. vulgaris subsp. vulgaris[7]. Burak dziki rośnie w miejscach piaszczystych na wybrzeżach morskich[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Roślina jednoroczna lub bylina naga, z cienkim, włóknistym i brązowym korzeniem, czasem drewniejącym i nieco zgrubiałym. Łodyga pojedyncza płożąca lub wzniesiona, do 80 cm długości. Liście niewielkie, o blaszce podłużnie lancetowatej, równej ogonkowi liściowemu. Osiągają rozmiary 1–10 × 0,5–8 cm. Kwiaty drobne skupione w kłębikach po 1–3[8][6].
Zastosowania
[edytuj | edytuj kod]- Roślina jadalna, zarówno dla ludzi jak i w paszach dla zwierząt. Szczególnie słonawa odmiana morska[potrzebny przypis].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-08-19] (ang.).
- ↑ a b Taxon: Beta vulgaris L. subsp. maritima. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture Agricultural Research Service, Beltsville Area. [dostęp 2012-08-19]. (ang.).
- ↑ Lange, W., W. A. Brandenburg and T.S.M. De Bock. 1999. Taxonomy and cultonomy of beet (Beta vulgaris L.). Botanical J. of the Linnean Society 130:81-96.
- ↑ Beta vulgaris L.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-08-19]. (ang.).
- ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 120. ISBN 83-01-12218-8.
- ↑ Biancardi, Enrico, Panella, Leonard W., Lewellen, Robert T.: Beta Maritima: The Origin of Beets. Springer, 2012. ISBN 978-1-4614-0841-3.
- ↑ a b Beta vulgaris Linnaeus subsp. maritima. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-08-19]. (ang.).